STRES A ZAPALENIE - AZS część 2

Jak rozumiemy stres?

Jako naszą naturalną reakcję na zagrożenie w otoczeniu, stany niepewności, nierównowagę w życiu ,dyskomfort związany z zadaniami wymagającymi wysiłku czy zmianę obejmującą zarówno środowisko, w którym funkcjonujemy jak i nas samych.

Nasze dzieci żyją w złożonym i  zmieniającym się świecie, który stawia przed nimi liczne wymagania. Sprostanie im wiąże się z kosztami, które objawiają się w pogorszeniu zdrowia lub codziennego funkcjonowania. Pokolenie naszych dzieci jest dużo bardziej narażone na stres niż którekolwiek wcześniej. Problemy rodzinne, trudności w szkole, choroby, wymagania rodziców, przeciążenie obowiązkami, brak akceptacji rówieśników czy poczucie niższości – wpływa na przeżywanie silnych emocji przez dziecko.

W pierwszym roku życia niemowlę jest szczególnie wrażliwe na zdarzenia nowe, na które nie jest przygotowane. Reaguje uogólnionym napięciem całego ciała. Do końca drugiego roku życia dziecko rozróżnia dobro i zło, a do końca trzeciego nabiera świadomości siebie jako osoby mającej wpływ na otoczenie. Przez to staje się podatne na stres, który wynika z niespełnienia określonych oczekiwań. Do końca 4 roku życia stres może zamienić się w poczucie winy z powodu jego odczuwania, tak samo jak z powodu braku satysfakcjonujących osiągnięć. W wieku 5-6 lat dziecko porównuje swoje umiejętności z wartościami obecnymi w jego środowisku. Reakcje innych stają się wyznacznikiem oceny samego siebie, jednocześnie mogąc stać się także źródłem stresu.

Skąd bierze się stres u dzieci?

• stres domowy związany z atmosferą w domu, problemami rodziców, trudnościami finansowymi, chorobą w rodzinie, nieuregulowanym trybem życia, konfliktami pomiędzy rodzeństwem
• stres dotyczący przedszkola, szkoły, codziennych obowiązków (wymagania, presja dobrych wyników i osiągnięć, dodatkowe zajęcia)
• stres dotyczący grupy rówieśniczej (presja grupy, izolacja, odrzucenie)
• stres spowodowany nadmiernymi zmianami w życiu dziecka (choroba, wypadek, zmiana miejsca zamieszkania lub szkoły, niekonsekwentne zachowania rodziców ,pedagogów, niepowodzenia)

Stres może wiązać się z funkcjonowaniem dziecka – nierealistycznymi oczekiwaniami dotyczącymi życia, choroby, przyszłości czy częstymi stanami bezradności (brakiem wiary w siebie, wycofywaniem się z czynności wymagających wysiłku lub sprawdzenia swoich umiejętności, pasywności i bierności w działaniu).

Wpieraj dziecko w radzeniu sobie ze stresem

ATZ nie stanowi jedynego źródła stresu – głównie ,to stan psychiczny dziecka wynika z konsekwencji choroby. Im młodsze dziecko, tym większe koszty przeżytego stresu. Mogą pojawić się zaburzenia depresyjne obniżony nastrój, przygnębienie, smutek, ale także irytacja, niecierpliwość, rozdrażnienie ,moczenie nocne, płaczliwośc, problemy z obrazem samego siebie, gniew czy ogólny niepokój. Dziecko zaczyna unikać podejmowania ulubionych czynności ,czy kontaktów z najbliższymi. Pojawia się brak apetytu, bezsenność,  różne objawy chorobowe takie jak biegunka, dolegliwości bólowe czy torsje .Dziecko musi zaadoptować się do stresu i ważne jest, aby otrzymało pomoc od nas w tym zakresie – jego strategie radzenia sobie są niedojrzałe z racji wieku, a poziom stresu wyższy niż u rówieśników z powodu AZS .Wśród niemowląt dominuje unikanie i odwracanie uwagi od stresującego bodźca. Negatywne strategie radzenia sobie obejmują krzyk, płacz, apatię, bierność, rezygnację, unikanie trudności ,zwracanie na siebie uwagi, domaganie się opieki, bunt, agresję bierną i czynną. Nie pomagają one dzieciom w stresującej sytuacji – nie powodują rozwiązania problemu, rozładowują tylko napięcie na chwilę, nie eliminując przyczyny. Reakcje te dominują wśród dzieci młodszych, które rozwojowo mają trudności z radzeniem sobie z dyskomfortem. Pomóc można na początku rozładowując napięcie i pozwalając na koncentrację na problemie w miarę możliwości dziecka w celu tzw.” oswojenia stresu”. Należy pamiętać, że strategie negatywne np. zakazy ,krzyk stosowane same w sobie nie pomagają dzieciom.

W okresie przedszkolnym pojawia się unikanie sytuacji stresowej, uciekanie, a także strategie obejmujące szukanie rozwiązania i poszukiwanie wsparcia. Te ostatnie należy szczególnie wspierać.